Śledź nas na:



Chrystologia wg św. Jana

Jezus jako Chleb życia według J 6.

 

Janowy opis rozmnożenia chleba (6, 1-15) ma wyraźny charakter chrystologiczny. To sam Jezus zauważa sytuację braku, On wypowiada do Filipa dwuznaczne zdanie na temat nakarmienia tłumów, wydaje polecenie dla tłumów, sam rozdaje chleb i ryby, każe uczniom zebrać pozostałe ułomki. Opisując czynność rozdawania chleba, ewangelista nawiązuje do czynności ustanowienia Eucharystii, by wskazać powiązanie znaku rozmnożenia chleba z chlebem eucharystycznym. Pozostałe po rozmnożeniu chleby stanowią uszczuplenie czasu i przestrzeni, gdyż na miejsce pięciu chlebów zostaje dwanaście koszów. W znaku chleba dominuje element znaczący (uwydatnienie elementu materialnego). Zebrane ułomki w dwunastu koszach symbolizują „słowa życia wiecznego". W odniesieniu do znaku rozmnożenia chleba postawa Jezusa wyraża samą treść znaku. Po znaku rozmnożenia chleba Jezus przemieszcza się na górę, a uczniowie przeprawiają się na drugi brzeg.

Dalszy fragment do interpretacji fragmentu rozmnożenia chleba, to mowa eucharystyczna 6, 22-71. Można tu wyróżnić: wstęp (6, 22-24), trzon (6, 25-65), epilog (6, 66-71). Trzon składa się dodatkowo z trzech części: dialog z tłumem na temat znaków z nieba, objawienie się Jezusa wśród Żydów jako Chleba życia, komentarz mowy objawieniowej wobec uczniów.

Chrystologia w 6, 22-71. Chleb z nieba (6, 22-40): jest to dialog Jezusa z tłumem wprowadzony wskazówkami geograficznymi nawiązującymi do znaku rozmnożenia chleba. Tłum nie potrafi odczytać i zrozumieć znaków Jezusa. Tymczasem lud Boży, który Jezus tworzy jest ograniczony w liczbie dwunastu. Przynależność do ludu jest uwarunkowana przejściem próby wiary, która polega na zrozumieniu znaków Jezusa i przyjęciu Jego objawienia jako słów życia wiecznego. Ale nawet ta wybrana reszta jest podzielona, gdyż w jej łonie zostaje zapowiedziany zdrajca.

Postawa tłumu, to zatrzymanie się na materialności znaku („widzieć"), na jego aspekcie fizycznym; tłum zatrzymuje się na pokarmie jako takim, który daje jedynie moc materialną; ten pokarm jest jednak przejściowy. Postawie tłumu Jezus przeciwstawia inny pokarm na płaszczyźnie znaczenia, pod osłoną znaku: ten pokarm jest niezniszczalny, wieczny, dany przez Syna Człowieczego jako szczególnego powiernika Ojca.

Drugi fragment dialogu (6, 28-29) mówi o działaniu. W rozumieniu tłumu działanie polega na mnożeniu uczynków, na waloryzacji czynności ludzkich. W ujęciu Jezusa jest jedno dzieło Boga. Tym dziełem jest misja Jezusa. Uczestnictwo w tym dziele dokonuje się przez wiarę w Syna Człowieczego jako posłanego przez Ojca.

Trzeci segment ma na uwadze wiarę (6, 30-33). Tłum zatrzymuje się na znaku. Ma trudności z wyjściem z ekonomii Starego Testamentu do nowej ekonomii, gdyż miesza widzenie z wiarą. Natomiast Jezus, podejmując wyrażenie chleb z nieba ze Starego Testamentu, wskazuje na jego nośność metaforyczną. Manna fizyczna, która przychodzi od Boga, to chleb Boży, prawdziwy chleb, którym jest osoba Syna Bożego. To rzeczywistość chleba Bożego. Jezus łączy tu Stary i Nowy Testament.

Czwarty fragment mówi o zbawieniu. Tłum zdaje się rozumieć przejście od znaku do znaczenia, stosując do Jezusa tytuł Kyrios i przyjmując konsekwencje nauki Jezusa na poziomie pokarmu. Tłum wierzy, dokonuje przejścia, aby przylgnąć do Jezusa, mając na uwadze przyszłe zbawienie. Wypowiedź Jezusa wskazuje, że postawa tłumu jest nieadekwatna. Tymczasem zbawienie nie jest dziełem ludzkim. Wiara zbawcza pochodzi z inicjatywy samego Boga. Polega ona na całkowitym posłuszeństwie Synowi.

Chleb życia (6, 41-59): Ta część mowy ma charakter monologu Jezusa na tle szemrania i niewiary Żydów. Postawa tłumu wobec objawienia Jezusa przeradza się w postawę Żydów, gdyż Żydzi symbolizują wrogą postawę wobec Niego. Wypowiedzi Jezusa można podzielić na trzy części:

  1. Szemranie Żydów stanowi ironiczne odwołanie się do wydarzeń na pustyni Synaj. Tłum reprodukuje wydarzenia z historii Izraela. Jezus mówi w trzeciej osobie, ukazując dystans w stosunku do tłumu. Trudność w kontakcie z Jezusem nie pochodzi już ze zrozumienia metafor, lecz na tle objawienia pochodzenia Jezusa z nieba. Pochodzenie ziemskie Jezusa stanowi przeszkodę do przyjęcia Jego pochodzenia od Ojca.

  2. W 6, 47-51 Jezus przywołuje temat wiary jako źródła życia wiecznego za pomocą symboliki chleba życia. Ukazuje on skutki przebóstwiające w stosunku do tych, którzy ten chleb przyjmują. Tym skutkiem jest udział w życiu wiecznym.

  3. W tej sekcji (6, 53-58) wprowadzonej słowami Żydów wyrażającymi materialne pojmowanie słów Jezusa o spożywaniu ciała, tekst wskazuje podwójne ukierunkowanie: ukierunkowanie na krzyż, jako tajemnicę zbawienia, i na sakrament ciała i krwi, jako źródła życia dla świata. Jezus wypowiada się w związku z obiekcjami Żydów, co do możliwości dania swojego ciała na pokarm. Nie ma jednak właściwego rozumienia Eucharystii bez wiary w Jezusa.

  4. Formuła amen, amen podkreśla realizm spożywania ciała i krwi Jezusa oraz ożywiający i przebóstwiający skutek tego spożywania.

Ciało Syna Człowieczego (6, 60-66): Jako słuchacze Jezusa występują tutaj uczniowie. Nie tylko Żydzi, którzy zerwali łączność z Jezusem przez odrzucenie Jego nauki, lecz również niektórzy uczniowie odchodzą od Jezusa przez odrzucenie praktyki sakramentalnej. Do grupy Dwunastu należą ci, którzy potrafili odczytać i zrozumieć znaki Jezusa, ci, którzy ocaleli z wielkiej próby wiary. W imieniu Dwunastu Piotr formułuje wyznanie wiary w Jezusa jako jedynego Pośrednika między Bogiem i człowiekiem.

 



Zobacz także