Śledź nas na:



Współczesne dziecko w świecie modlitwy

4. Zakończenie

Wielu psychologów, pedagogów i katechetyków alarmuje, iż efektywność nauczania i wychowania w szkole, i rodzinie z roku na rok spada. Coraz częściej słychać słowa krytyki wobec wychowawców, nauczycieli oraz samych rodziców, że nie potrafią przeciwdziałać fali demoralizacji i konsumpcyjnego stylu życia młodego pokolenia. Wydaje się, iż proces wychowawczy dzieci w średnim wieku stanowi preludium do przeciwdziałania niepowodzeniom pedagogicznym w późniejszym wieku. Należy więc zwrócić większą uwagę na kompetentne wprowadzenie przedszkolaków w świat, który będą za kilka lat aktywnie tworzyć.

Wychowanie modlitewne jest jednym ze sposobów tłumaczenia i wyjaśniania rzeczywistości otaczającej dziecko, a jednocześnie bardzo ważnym procesem wychowawczym. Na zakończenie zatem tych rozważań trzeba sformułować postulaty, bez których nie można zrealizować pedagogicznych celów dotyczących modlitwy.

• Należy zachęcać rodziców do wspólnej modlitwy z dziećmi; jest ona bowiem symbolem łączności między członkami rodziny i daje poczucie bezpieczeństwa.

• Istnieje wielka potrzeba organizowania w parafiach coniedzielnych Mszy św. dostosowanych do wieku dziecięcego. Jest to naturalne środowisko kształtowania postawy modlitewnej.

W Liście do młodych Jan Paweł II pisał, iż każdy powinien "(...) odczytać siebie, swoje człowieczeństwo, równocześnie jako własny świat wewnętrzny i jako swoisty obszar bytowania z drugimi i dla drugich" . To odczytywanie siebie zaczyna się już w dzieciństwie, a my dorośli mamy obowiązek pomóc im w tym niełatwym zadaniu.

 

 

 

BIBLIOGRAFIA:

 

  1. Dyrektorium katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Kraków 2001.

  2. Walesa Cz., Religijność dzieci przedszkolnych, "Życie i Myśl" 10/1980.

  3. Biesinger A., Jak rozmawiać z dzieckiem o Bogu, Kraków 1998.

  4. DWR= Deklaracja o wolności religijnej „Dignitatis Humanie".

  5. Geiger H., Donat H., Co wyrośnie z naszych dzieci, Warszawa 1979.

  6. Gaudium et Spes

  7. CT=Adhortacja apostolska Jana Pawła II o katechizacji w naszych czasach "Catechesi tradendae".

  8. KKK="Katechizm Kościoła Katolickiego", Pallottinum 2002.

  9. Walesa Cz., Rozwój religijności małego dziecka, "Życie i Myśl" 1978.

  10. Marek Z., Wychowywać do wiary. Zagadnienia wychowania religijnego dziecka w wieku przedszkolnym, Kraków 1996.

  11. Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka, Warszawa 1985.

  12. Jakubik K., Wychowanie małego dziecka do modlitwy, w: (red.) W. Kubik, Jezus Chrystus z nami, Warszawa 1984.

  13. Hanemann G., Wychowanie religijne, Warszawa 1988.

  14. Wójcik W., O wychowaniu dzieci i młodzieży, Pelplin 1993.

  15. Kielar-Turska M., Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny, w: (red.) B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2000, t. 2.

  16. Poręba P., Rodzina chrześcijańska "małym kościołem", w: (red.) F. Adamski, Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej, Kraków 1984.

  17. Walesa Cz., Religijność dzieci przedszkolnych, "Życie i Myśl" 10/1980.

  18. Makselon J., Psychologia dla teologów, Kraków 1995.

  19. Kubik W., Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.

  20. Przetacznik-Gierowska M., Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki, w: (red.) B. Harwas-Napierała, J. Trempała Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2000, t. 1.

  21. Szpet J., Dydaktyka katechezy, Poznań 1999.

  22. von Schoenebeck H., Antypedagogika - konkurencyjna radość życia, w: (red.) B. Śliwerski, Pedagogika alternatywna, Warszawa 2000.

  23. Tarnowski J., Jak wychowywać, Warszawa 1993.

  24. Jan Paweł II, List do młodych.

1 Dyrektorium katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Kraków 2001, nr 7.

2 Tamże.

3 Walesa, Religijność dzieci przedszkolnych, "Życie i Myśl" 10/1980, s. 69-77.

4 A. Biesinger, Jak rozmawiać z dzieckiem o Bogu?, Kraków 1998, s. 21.

5 Tamże, s. 22.

6 Tamże, s. 25-26.

7 Tamże, s. 27-28.

8 Tamże, 35-36.

9 DWR 3.

10 H. Geiger, H. Donat, Co wyrośnie z naszych dzieci, Warszawa 1979, s. 64.

11 Gaudium et Spes, nr 48.

12 CT 36.

13 KKK 2685.

14 Cz. Walesa, Rozwój religijności małego dziecka, "Życie i Myśl" 1978, s. 47-48.

15 Z. Marek, Wychowywać do wiary. Zagadnienia wychowania religijnego dziecka w wieku przedszkolnym, Kraków 1996, s. 83.

16 R. Gloton, C. Clero, Twórcza aktywność dziecka, Warszawa 1985, s. 62.

17 K. Jakóbik, Wychowanie małego dziecka do modlitwy, w: (red.) W. Kubik, Jezus Chrystus z nami, Warszawa 1984, t. 2, s. 144.

18 G. Hanemann, Wychowanie religijne, Warszawa 19888, s. 150.

19 E. Wójcik, O wychowaniu dzieci i młodzieży, Pelplin 1993, s. 58.

20 K. Jakóbik, Wychowanie..., dz. cyt., s. 146.

21 Tamże, s. 147.

22 H. Geiger, H. Donat, Co wyrośnie..., dz. cyt., s. 71.

23 M. Kielar-Turska, Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny, w: (red.) B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2000, t. 2, s. 121.

24 P. Poręba, Rodzina chrześcijańska "małym kościołem", w: (red.) F. Adamski, Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej, Kraków 1984, s. 190.

25 Cz. Walesa, Religijność dzieci przedszkolnych, "Życie i Myśl" 10/1980, s. 70.

26 J. Makselon, Psychologia dla teologów, Kraków 1995, s. 289.

27 Cz. Walesa, Religijność..., dz. cyt., s. 68.

28 W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990, s. 128.

29 M. Kielar-Turska, Średnie...., dz. cyt., s. 119.

30 Z. Marek, Wychowywać..., dz. cyt., s. 88.

31 M. Kielar-Turska, Średnie..., dz. cyt., s. 122.

32 M. Przetacznik-Gierowska, Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki, w: (red.) B. Harwas-Napierała, J. Trempała Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2000, t. 1, s. 159.

33 Tamże.

34 M. Kielar-Turska, Średnie..., dz. cyt., s. 118.

35 Tamże, s. 120.

36 J. Szpet, Dydaktyka katechezy, Poznań 1999, s. 322.

37 Z. Marek, Wychowywać..., dz. cyt., s. 58.

38 Tamże, s. 59.

39 M. Kielar-Turska, Średnie..., dz. cyt., s. 115.

40 KKK 2742.

41 H. von Schoenebeck, Antypedagogika - konkurencyjna radość życia, w: (red.) B. Śliwerski, Pedagogika alternatywna, Warszawa 2000, s. 138.

42 Tamże, s. 139.

43 Tamże.

44 J. Tarnowski, Jak wychowywać, Warszawa 1993, s. 66.

 



Zobacz także