Założeniem ruchu New Age - gnozy XX wieku był stopniowy rozwój przez wiele lat, a ujawniony przed schyłkiem drugiego tysiąclecia chrześcijaństwa, aby głosić światu, że nadchodzi era nowej religii - religii kosmicznej. Ruch ten był więc konspiracją, a obecnie staje się manipulacją dla polityki świato­wej i olbrzymiego biznesu, któremu służy. Naczelna idea New Age głosi, że skoro ludzkość zmierza ku samozagładzie, popycha­na na skraj przepaści przez cywilizację zachodnią, to ocalenie może jej przynieść tylko całkowita przemiana świadomości czło­wieka.²

Geneza ruchu

Korzeniami swymi sięga zarówno starożytnej gnozy, hinduizmu, jak i żydowskiej ka­bały. Jego korzenie nowożytne to przede wszystkim Towarzystwo Teozoficzne założone przez Rosjankę Helenę Pietrowną Bławatską (1831-1891) w 1875 r. w Nowym Jorku, głoszące ideę wspólnych prawd jednoczących wszystkie religie świata. Była to wiara w istnienie „mistrzów", którymi byli wtajemniczeni i oświeceni ludzie lub istoty duchowe. Uczennice Bławatskiej Annie Besant (1847-1933) i Alice Bailey (1880-1949) są wymieniane jako głó­wne „apostołki New Age".

A. Bailey będąca medium spirytystycznym, kontaktującym się z „mistrzami mądrości" Tybetu, wychodząc ze źródeł ezoteryzmu, dostarczyła ruchowi swoimi książkami podstawy doktrynalnej oraz nazwy „New Age". Opierając się na astrologii zapowiadała bliskie, powtórne przyjście Chrystusa, jednak nie Chrystusa chrześcijan, lecz jednego z siedmiu Władców Wszechświata.³

Za europejski korzeń ruchu uważa się działalność austriackie­go antropozofa Rudolfa Steinera (1861-1925) i założone przezeń w Dormach k. Bazylei w 1913 r. Towarzystwo Antropozoficzne. Zapowiadał on nadejście nowej ery, czyli tzw. szóstej epoki spod znaku Wodnika- New Age, która ma się narodzić na przełomie XX i XXI wieku i przynieść nowy porządek świata. Ruch New Age czerpie swą inspirację z psychologii humani­stycznej i z teorii przyrodoznawstwa, a również z prądów gnostyckich i filozofii Wschodu. Nie jest to już ruch elitarny, gdyż wielomilionowe nakłady książek F. Capry i M. Ferguson wprowa­dziły świadomość nowej ery w szerokie warstwy społeczne, oferu­jąc im tą drogą nowy sposób na życie.

Ruch ten głosi radykalne zerwanie z kluczowymi elementami myśli zachodniej i tęsknie spogląda na koncepcje religii wschodnich, jako na drogę do roz­wiązania ludzkich problemów. Prawdopodobnie większość ludzi przyznających się doń w ogóle nie zna teozoficznych ugrupowań a jedynie opiera się na koncepcjach ruchu szeroko propagowanych przez literaturę i media światowe. Wiadomo jednak, że liderzy ruchu studiują pod kierunkiem tybetańskich mistrzów, a „najświętszy" człowiek Tybetu, Dalay Lama przemawia obec­nie na całym świecie do szerokich mas ukształtowanych na fali New Age. Należy bowiem pamiętać, że doktryna, która głosi dog­mat nadejścia „złotego wieku" czerpie zarówno z buddyzmu, jak i z hinduizmu, bowiem chociaż ich cele wydają się sprzeczne, to metoda dochodzenia do celu jest wspólna: „podróż do wewnątrz" w poszukiwaniu rozwiązań przez odkrycie intuicji ludzkiego umysłu, w którym dopatrują się możliwości na miarę Boskiej wszechmocy.⁴

Ogólna charakterystyka New Age

Ks. Jean Vernette, którego zasługą było ogłoszenie jed­nego z pierwszych pogłębionych studiów na ten temat w języku francuskim, tak opisuje to zjawisko:

New Age jest to pewien zbiór praktyk najoczywiściej dziwnych, lecz sprzężonych z sobą w wyraźnym zamyśle totalnej (holis­tycznej) humanizacji: techniki „poszerzania świadomości" i psychoterapia; astrologia i channeling (czyli kontaktowanie się z istotami niewidzialnymi); surowe podporządkowanie sobie ciała, stany oderwania się od zmysłów i lecznictwo łagodne, zgodne z naturą, oparte na ziołach; ekologia, wreszcie wegetarianizm.⁵

Zjawisko złożone, wielopłaszczyznowe, jakim jest New Age, sprowadza się w swej istocie do trzech charakterys­tycznych dziedzin. Łączy on w obrębie jednego ruchu, chciałoby się powiedzieć, w kręgu wzajemnych powiązań i uzależnień:

- okultyzm, ten najbardziej tradycyjny,

- praktykowanie różnych psychotechnik,

- naturalizm (pojmowany jako staranie, by lepiej poznawać i respektować Naturę).

Inny przykład. Czytając Przewodnik New Age, wyda­ny przez oficynę „L'age du Yerseau" ; znajdujemy tam słownik i elementy trzech wyżej wymienionych dziedzin:

W zakresie okultyzmu: astrologia, wróżbiarstwo, tarot, yi-king, astrale, reinkarnacja, channels (media spirytystycz­ne).

W zakresie psychotechnik: w rozdziale Przewodnika pod tytułem „Rozwój osobowy" prezentuje się kolejno nowe stany świadomości, aktywną wizualizację, kreatywne myślenie, wykorzystanie energii grupy, psychodramę...

W zakresie naturalizmu: ponad połowa Przewodnika jest poświęcona temu, cośmy skrótowo nazwali naturalizmem. Tytuły rozdziałów mówią same za siebie:

„Na początku była Ziemia",

„Dom zapewniający harmonię, dom zdatny do życia;

„Powiedz mi, co jesz",

„UFO, obiekty idealnego życia naturalnego",

„Medycyna łagodna (leki naturalne)".⁶

Te trzy charakterystyczne wątki nie zawsze występują z jednakową wyrazistością w różnych stowarzyszeniach New Age, niemniej spotyka się je przynajmniej parami: okultyzm i psychotechniki, okultyzm i naturalizm.

Okultyzm

Co to jest okultyzm?

Okultyzm zdefiniowano jako „całość wiedzy tajemnej i praktyk z nią związanych".Pomijając inne ważne aspekty poglądów okultystycz­nych (superbóstwo, manifestacje, teorie cyklów, iluminacja, androgyne itd.), zajmiemy się tylko następującymi kwestia­mi: panteizmem, reinkarnacją, systemem trójdzielnym i spirytyzmem.

Panteizm

Panteizm jest to system wyjaśniania świata, który miesza Stwórcę z Jego stworzeniem, co prowadzi do odrzucenia prawdy o stworzeniu świata i do ubóstwienia człowieka.

Odmiana panteizmu przyjęta w okultyzmie (panteizm emanacyjny) zakłada, że świat jest emanacją Bóstwa.

Z panteizmem logicznie idą w parze dwa kolejne błędy preegzystencja dusz i reinkarnacja.

Reinkarnacja

Teoria:

Reinkarnacja jest nową nazwą metempsychozy i dlatego nazywa się ją również teorią wędrówki dusz... Jest to doktryna według której dusze ludzkie mogą przechodzić z jednego do drugiego ciała. Dusze te żyją po śmierci ciała (w co nikt nie wątpi) i po upływie krótszego lub dłuższego czasu, w okolicznościach, co do których różne szkoły mają różne poglądy, miałyby one powracać na ziemię, ażeby ożywić nowe ciała, w momencie ich narodzin.⁷

Konsekwencje:

Ten „dogmat" znosi tym samym ludzką odpowiedzialność, ist­nienie bowiem zła uważa za nieubłagane następstwo łańcucha wydarzeń wcześniejszych od człowieka, który zło popełnia. Li­kwiduje on zarówno piekło, jak i niebo, piekło zastępując pono­wnymi wcieleniami, niebo - wchłonięciem człowieka przez wielką Jednię, to znaczy jego unicestwieniem.

System trójdzielny

Teoria:

Zakłada się istnienie świata pośredniego, umiejscowionego pomiędzy światem fizycznym a duchowym.

Wszystkie trzy światy razem tworzą jedną sferę. Świat duchowy zajmuje półkulę górną, a świat materialny półkulę dolną. Po­między dwiema półkulami, na poziomie równika, świat pośre­dni przyjmuje formę płaskiej tarczy o takim samym promieniu, jak cała sfera. Tarcza ta, oddzielająca, a zarazem łącząca te dwa światy, zapożycza swój charakter dla powierzchni górnej od świata duchowego, dla powierzchni dolnej natomiast - od świata fizycznego.⁸

Właśnie świat pośredni (nazywany często astralnym lub psychicznym) jest rzekomo siedzibą demonów. Człowiek jest tym samym istotą złożoną z trzech kon­stytutywnych pierwiastków: ciała fizycznego, ciała astralnego i ducha. Każdy z tych pierwiastków przynależy do innego z wymienionych światów.

Dzięki swej przynależności do świata pośredniego dusza ludzka jest zarazem półmaterialną i półduchową; stanowi ona pomost dla wznoszenia się materii ku duchowi, a następnie ku Bogu, bez zrywania ciągłości procesu.⁹

Odrzucenie tej teorii:

Kościół naucza o istnieniu dwóch, a nie trzech, wszechświatów - duchowego i materialnego: „Wierzę w jednego Boga... Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych...".

Spirytyzm

Definicja:

Spirytyzm jest wiedzą tajemną, która stawia sobie za cel, po przez wywoływanie duchów (istot bezcielesnych), poznawać rzeczy ukryte, na przykład losy zmarłych i tajemnice przyszłego -życia. Duchy przekazują swoje odpowiedzi przez pośredników, zwanych mediam.¹⁰